ΣΥΣΤΑΣΗ ΚΑΙ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΕΓΚΕΚΡΙΜΕΝΟΥ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟΥ ΦΟΡΕΑ
Εισαγωγή - Ποιος ο λόγος της δημιουργίας του εγκεκριμένου οικονομικού φορέα
Η ανάγκη διασφάλισης των συναλλαγών που διέπονται από την τελωνειακή νομοθεσία τόσο εντός της Ευρωπαϊκής Ένωσης, όσο και με τρίτες χώρες καθώς και η αναγκαιότητα της συμμόρφωσης των οικονομικών φορέων με συγκεκριμένους κανόνες προστασίας και ασφάλειας οδήγησε την Κοινότητα στον θεσμό του εγκεκριμένου οικονομικού φορέα.
Πρόθεση της Κοινότητας είναι η χορήγηση της ιδιότητας του εγκεκριμένου οικονομικού φορέα σε αξιόπιστους οικονομικούς φορείς οι οποίοι θα επωφελούνται τόσο σε επίπεδο απλουστεύσεων που προβλέπονται από την τελωνειακή νομοθεσία όσο και σε επίπεδο τελωνειακών διευκολύνσεων όσον αφορά τους τελωνειακούς ελέγχους. Ο στόχος της έννοιας του εγκεκριμένου είναι να παρέχει αμοιβαία αναγνώριση σε διεθνές επίπεδο. Αυτό σημαίνει ταχύτερο τελωνισμό των εμπορευμάτων και την αποφυγή χρονοβόρων διαδικασιών. Η αναγνώριση ενός οικονομικού φορέα ως εγκεκριμένου θα αποτελεί σημαντικό πλεονέκτημα καθώς η ιδιότητα αυτή θα συνεπάγεται την συμμόρφωση του φορέα με πολύ αυστηρά κριτήρια. Εάν δε ο φορέας είναι εγκεκριμένος και ως προς τις προϋποθέσεις ασφάλειας και προστασίας, τότε η ιδιότητα αυτή αποτελεί πιστοποίηση συναλλακτικής φερεγγυότητας και αξιοπιστίας.
Στόχος της Κοινότητας και των Κρατών-Μελών είναι η ισορροπία που πρέπει να τηρείται μεταξύ των προϋποθέσεων που θα πρέπει να πληροί ο εγκεκριμένος οικονομικός φορέας και των απλοποιήσεων και των διευκολύνσεων των οποίων θα επωφελείται.
Νομική Βάση
Κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 648/2005 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 13ης Απριλίου 2005 για τροποποίηση του κανονισμού (ΕΟΚ) αριθ. 2913/92 του Συμβουλίου περί θεσπίσεως κοινοτικού τελωνειακού κώδικα (άρθρο 5α) .
Κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 1875/2006 της Επιτροπής της 18ης Δεκεμβρίου 2006 για τροποποίηση του κανονισμού (ΕΟΚ) αριθ. 2454/93 για τον καθορισμό ορισμένων διατάξεων εφαρμογής του κανονισμού (ΕΟΚ) αριθ. 2913/92 του Συμβουλίου περί θεσπίσεως κοινοτικού τελωνειακού κώδικα (άρθρα 14α-14κδ).
Ποιοι δικαιούνται να υποβάλλουν αίτηση για την χορήγηση του πιστοποιητικού του Εγκεκριμένου Οικονομικού Φορέα
Αίτηση για την χορήγηση του πιστοποιητικού εγκεκριμένου οικονομικού φορέα μπορούν να υποβάλλουν μόνο οι οικονομικοί φορείς που είναι εγκατεστημένοι στην Κοινότητα εφόσον όμως στο πλαίσιο των επιχειρηματικών τους δραστηριοτήτων συμμετέχουν σε δραστηριότητες που διέπονται από την τελωνειακή νομοθεσία. Εξαίρεση από την προϋπόθεση εγκατάστασης στο τελωνειακό έδαφος της Κοινότητας αποτελεί η περίπτωση σύναψης διεθνούς συμφωνίας μεταξύ της Κοινότητας και τρίτης χώρας στην οποία είναι εγκατεστημένος ο φορέας και η περίπτωση αεροπορικής ή ναυτιλιακής εταιρείας που δεν είναι εγκατεστημένη στην Κοινότητα αλλά διαθέτει σε αυτή περιφερειακό γραφείο και επωφελείται των ήδη υφισταμένων απλοποιήσεων που προβλέπονται στα άρθρα 324ε, 445 ή 448 ( διατάξεις του άρθρου 14ζ παράγραφοι α και β του Κανονισμού 1875/2006).
Σύμφωνα με τα παραπάνω, αίτηση για την ιδιότητα του εγκεκριμένου οικονομικού φορέα μπορούν να υποβάλλουν οι εγκατεστημένοι στην Κοινότητα οικονομικοί φορείς που εμπλέκονται στην εφοδιαστική αλυσίδα όπως οι κατασκευαστές των εμπορευμάτων, οι εξαγωγείς, οι μεταφορικές εταιρείες, οι διαμεταφορείς, οι διαχειριστές αποθηκών, οι εκτελωνιστές και οι εισαγωγείς.
Κριτήρια για την χορήγηση του πιστοποιητικού του εγκεκριμένου οικονομικού φορέα
Σύμφωνα με το άρθρο 5α του Καν. 648/2005 τα κριτήρια που πρέπει να πληροί ένας οικονομικός φορέας προκειμένου να του χορηγηθεί το πιστοποιητικό του εγκεκριμένου οικονομικού φορέα περιλαμβάνουν:
- κατάλληλο ιστορικό συμμόρφωσης προς τις τελωνειακές απαιτήσεις
- ικανοποιητικό σύστημα διαχείρισης εμπορικών και, κατά περίπτωση, μεταφορικών καταχωρήσεων το οποίο επιτρέπει τους κατάλληλους τελωνειακούς ελέγχους.
- κατά περίπτωση, αποδεδειγμένη χρηματοπιστωτική φερεγγυότητα
- κατά περίπτωση, κατάλληλες προδιαγραφές ασφάλειας και προστασίας
Τα κριτήρια αυτά αναλύονται περισσότερο παρακάτω στο κείμενο.
1. Ιστορικό συμμόρφωσης προς τις τελωνειακές απαιτήσεις (Καν. αριθ. (ΕΚ) 1875/2006 άρθρο 14η)
Το ιστορικό συμμόρφωσης προς τις τελωνειακές απαιτήσεις θεωρείται ικανοποιητικό εφόσον τα 3 τελευταία χρόνια πριν από την υποβολή της αίτησης δεν έχουν διαπραχθεί σοβαρές ή επανειλημμένες παραβάσεις της τελωνειακής νομοθεσίας από κανένα από τα ακόλουθα πρόσωπα:
Α) τον αιτούντα
Β) τα πρόσωπα που διοικούν την εταιρεία ή ασκούν τον έλεγχο διοίκησης
Γ) τον νόμιμο αντιπρόσωπο της εταιρείας σε τελωνειακά θέματα
Δ) τον υπεύθυνο της εταιρείας σε τελωνειακά θέματα.
Ωστόσο εάν έχουν παρέλθει λιγότερα από 3 χρόνια από την έναρξη δραστηριότητας της εταιρείας, το ιστορικό συμμόρφωσης κρίνεται βάση των στοιχείων και των πληροφοριών που έχουν στην διάθεσή τους οι αρμόδιες τελωνειακές αρχές.
2. Ικανοποιητικό σύστημα διαχείρισης εμπορικών και, κατά περίπτωση, μεταφορικών καταχωρήσεων το οποίο επιτρέπει τους κατάλληλους τελωνειακούς ελέγχους. (Καν. αριθ. (ΕΚ)1875/2006 άρθρο 14θ)
Το σύστημα διαχείρισης εμπορικών και, κατά περίπτωση, μεταφορικών καταχωρήσεων θεωρείται ικανοποιητικό εφόσον πληρούνται από την εταιρεία οι ακόλουθες απαιτήσεις:
A) Υπάρχει σύστημα λογιστικής που είναι σύμφωνο με τις γενικά αποδεκτές αρχές της λογιστικής που εφαρμόζονται στο Κράτος Μέλος στο οποίο τηρούνται οι λογιστικές καταχωρίσεις
B) Επιτρέπεται στην τελωνειακή αρχή η φυσική ή ηλεκτρονική πρόσβαση στις τελωνειακές και, κατά περίπτωση, μεταφορικές καταχωρίσεις
Γ) Το σύστημα εφοδιαστικής διαχείρισης επιτρέπει την διάκριση Κοινοτικών και μη Κοινοτικών εμπορευμάτων
Δ) Η εταιρεία διαθέτει κατάλληλη διοικητική οργάνωση για την διαχείριση των εμπορευμάτων και σύστημα εσωτερικών ελέγχων που ανιχνεύει τις τυχόν παράνομες ή παράτυπες συναλλαγές.
Ε) Η εταιρεία διαθέτει ικανοποιητικές διαδικασίες για την διαχείριση των αδειών και των εγκρίσεων που αφορούν μέτρα εμπορικής πολιτικής ή συναλλαγές αγροτικών προϊόντων
ΣΤ) Εφαρμόζονται ικανοποιητικές διαδικασίες ως προς την αρχειοθέτηση των στοιχείων της εταιρείας ενώ διασφαλίζεται η προστασία των πληροφοριών
Ζ) Η εταιρεία ενημερώνει τις τελωνειακές αρχές στην περίπτωση εντοπισμού προβλημάτων που αφορούν την συμμόρφωση της και ορίζει σημεία επαφής με αντικείμενο την ενημέρωση των τελωνειακών αρχών.
Η) Η εταιρεία εφαρμόζει κατάλληλα μέτρα που αφορούν την ασφάλεια της τεχνολογίας της πληροφορικής και την προστασία του μηχανογραφικού της συστήματος από μη εξουσιοδοτημένη παρείσφρηση και
3. Αποδεδειγμένη χρηματοπιστωτική φερεγγυότητα (Καν. αριθ. (ΕΚ) 1875/2006 άρθρο 14ι)
Η χρηματοπιστωτική φερεγγυότητα αποδεικνύεται με την απρόσκοπτη και χωρίς οικονομικά προβλήματα λειτουργία της εταιρείας για τα τελευταία 3 χρόνια πριν την υποβολή της αίτησης χορήγησης καθώς και με την εκπλήρωση των υποχρεώσεών της. Εάν έχουν παρέλθει λιγότερα από 3 χρόνια από την έναρξη δραστηριότητας της εταιρείας, η χρηματοπιστωτική φερεγγυότητα κρίνεται βάση των στοιχείων και των πληροφοριών που έχουν στην διάθεσή τους οι αρμόδιες τελωνειακές αρχές.
4. Κατάλληλες προδιαγραφές ασφάλειας και προστασίας (Καν. αριθ. (ΕΚ) 1875/2006 άρθρο 14ια)
Η εταιρεία θεωρείται ότι τηρεί κατάλληλα πρότυπα ασφάλειας και προστασίας όταν πληρούνται οι ακόλουθες προϋποθέσεις:
A) Τα κτίρια που χρησιμοποιούνται για τις δραστηριότητες που καλύπτονται από το πιστοποιητικό, διαθέτουν συστήματα που αποτρέπουν την παράνομη είσοδο και παρέχουν προστασία από παράνομες διεισδύσεις.
Β) Η εταιρεία εφαρμόζει κατάλληλα μέτρα ελέγχου πρόσβασης, ώστε να παρεμποδίζεται η πρόσβαση χωρίς άδεια σε χώρους παράδοσης/παραλαβής εμπορευμάτων, αποβάθρες φόρτωσης και χώρους φορτίων.
Γ) Η εταιρεία έχει λάβει κατάλληλα μέτρα προστασίας έναντι της εισόδου, αντικατάστασης και απώλειας οποιονδήποτε υλικών και παραβίασης μονάδων.
Δ) Η εταιρεία εφαρμόζει διαδικασίες σχετικά με την διαχείριση αδειών εισαγωγής ή και εξαγωγής που συνδέονται με απαγορεύσεις και περιορισμούς και επίσης για την διάκριση των εμπορευμάτων αυτών από άλλα εμπορεύματα.
Ε) Η εταιρεία έχει εφαρμόσει μέτρα που επιτρέπουν τον προσδιορισμό με σαφήνεια όλων των επιχειρηματικών της εταίρων στην αλυσίδα εφοδιασμού κατά την διακίνηση του εμπορεύματος από τον κατασκευαστή έως τον τελικό παραλήπτη.
ΣΤ) Η εταιρεία εφαρμόζει ελέγχους ασφάλειας που αφορούν τους υπαλλήλους που εργάζονται σε ευαίσθητες θέσεις από άποψη ασφάλειας και διενεργεί τακτικούς ελέγχους.
Ζ) Η εταιρεία διασφαλίζει την ενεργή συμμετοχή εργαζομένων σε προγράμματα ευαισθητοποίησης σε θέματα σχετικά με την ασφάλεια.
Τα Κράτη Μέλη λαμβάνοντας υπόψη τα παραπάνω χορηγεί τρία πιστοποιητικά εγκεκριμένου οικονομικού φορέα ανάλογα με τα κριτήρια που θα πληρεί και τις απλοποιήσεις ή/και τις διευκολύνσεις από τις οποίες θα επωφελείται ο οικονομικός φορέας.
Πιστοποιητικά Εγκεκριμένου Οικονομικού Φορέα
Τα πιστοποιητικά που χορηγούνται για τους εγκεκριμένους οικονομικούς φορείς είναι:
Α) Πιστοποιητικό Εγκεκριμένου Οικονομικού Φορέα - Τελωνειακές Απλουστεύσεις Το πιστοποιητικό αυτό χορηγείται στους οικονομικούς φορείς που θέλουν να επωφεληθούν από τις απλοποιήσεις που προβλέπονται στην τελωνειακή νομοθεσία. Σε αυτή την περίπτωση οι φορείς θα πρέπει να τηρούν τα κριτήρια του ιστορικού συμμόρφωσης προς τις τελωνειακές απαιτήσεις, του επαρκούς συστήματος διαχείρισης εμπορικών καταχωρήσεων και της αποδεδειγμένης χρηματοπιστωτικής φερεγγυότητας. Δεν χρειάζεται ωστόσο να τηρούνται από τον οικονομικό φορέα κατάλληλες προδιαγραφές ασφάλειας και προστασίας.
Β) Πιστοποιητικό Εγκεκριμένου Οικονομικού Φορέα - Ασφάλεια και Προστασία Το πιστοποιητικό αυτό χορηγείται στους οικονομικούς φορείς που θέλουν να επωφεληθούν από διευκολύνσεις σε τελωνειακούς ελέγχους σχετικούς με την προστασία και την ασφάλεια. Στην περίπτωση αυτή οι φορείς θα πρέπει να τηρούν και τα τέσσερα κριτήρια που προσδιορίζονται στις διατάξεις του άρθρου 5α του Καν 648/2005, δηλαδή τα τρία κριτήρια που απαιτούνται για το πιστοποιητικό των τελωνειακών απλουστεύσεων και να πληρούν επίσης το κριτήριο των κατάλληλων προδιαγραφών ασφάλειας και προστασίας.
Γ) Πιστοποιητικό Εγκεκριμένου Οικονομικού Φορέα - Τελωνειακές Απλουστεύσεις/ Ασφάλεια και Προστασία Το πιστοποιητικό αυτό χορηγείται στους οικονομικούς φορείς που θέλουν να επωφεληθούν και από τις απλοποιήσεις που προβλέπονται στην τελωνειακή νομοθεσία και από διευκολύνσεις σε τελωνειακούς ελέγχους σχετικούς με την προστασία και την ασφάλεια. Στην περίπτωση αυτή οι φορείς θα πρέπει επίσης, να τηρούν και τα τέσσερα κριτήρια που προσδιορίζονται στις διατάξεις του άρθρου 5α του Καν 648/2005, δηλαδή τα κριτήρια του ιστορικού συμμόρφωσης προς τις τελωνειακές απαιτήσεις, του επαρκούς συστήματος διαχείρισης εμπορικών καταχωρήσεων, της αποδεδειγμένης χρηματοπιστωτικής φερεγγυότητας και των κατάλληλων προδιαγραφών ασφάλειας και προστασίας.
Οφέλη για τους εγκεκριμένους οικονομικούς φορείς
Τα οφέλη των εγκεκριμένων οικονομικών φορέων εξαρτώνται από το είδος του πιστοποιητικού που τους έχει χορηγηθεί. Η έναρξη εφαρμογής των πλεονεκτημάτων αυτών θα λάβει χώρα σε διαφορετικές ημερομηνίες.
1. Ευκολότερη Πρόσβαση στις τελωνειακές απλοποιήσεις (Άρθρο 14β, παράγραφος 1).
Ο εγκεκριμένος οικονομικός φορέας θα μπορεί να επωφελείται από το πλεονέκτημα αυτό από την 1 Ιανουαρίου 2008 και θα ισχύει για τους κατόχους του πιστοποιητικού ΑΕΟ-Τελωνειακές Απλουστεύσεις και πιστοποιητικού ΑΕΟ-Τελωνειακές Απλουστεύσεις/Ασφάλεια και Προστασία. Στην περίπτωση όπου ένας φορέας που ζητάει να του χορηγηθεί μία συγκεκριμένη απλοποίηση είναι ήδη κάτοχος ενός πιστοποιητικού τελωνειακών απλοποιήσεων (ή ενός πιστοποιητικού Τελωνειακών Απλοποιήσεων/ Ασφάλειας και Προστασίας), η τελωνειακή αρχή ελέγχου δεν χρειάζεται να επανεξετάσει τα κριτήρια που έχουν ήδη ελεγχθεί κατά την χορήγηση του πιστοποιητικού.
Επισημαίνεται ότι οι οικονομικοί φορείς μπορούν να λάβουν έγκριση για χρήση των απλοποιημένων διαδικασιών από τις αρμόδιες τελωνειακές αρχές σύμφωνα με τις διατάξεις του Κώδικα χωρίς να είναι απαραίτητα εγκεκριμένοι οικονομικοί φορείς.
2. Λιγότεροι φυσικοί έλεγχοι και έλεγχοι παραστατικών (Άρθρο 14β, παράγραφος 4).
Ο εγκεκριμένος οικονομικός φορέας θα μπορεί να επωφελείται από το πλεονέκτημα αυτό από την 1 Ιανουαρίου 2008 και θα ισχύει για τους κατόχους και των τριών πιστοποιητικών. Το πλεονέκτημα αυτό σημαίνει ότι ο εγκεκριμένος φορέας θα έχει χαμηλό βαθμό επικινδυνότητας, ενώ θα απολαμβάνει γρηγορότερο τελωνισμό των εμπορευμάτων του σε σχέση με τους φορείς που δεν έχουν την ιδιότητα του εγκεκριμένου. Ο χαμηλός βαθμός επικινδυνότητας θα ισχύει σε όλα τα Κράτη Μέλη δεδομένου ότι η ιδιότητα του εγκεκριμένου φορέα αναγνωρίζεται σε όλη την ΕΕ.
3. Προτεραιότητα σε θέματα ελέγχου εφόσον τα εμπορεύματα του εγκεκριμένου επιλεχθούν για έλεγχο (Άρθρο 14β, παράγραφος 4)
Ο εγκεκριμένος οικονομικός φορέας θα μπορεί να επωφελείται από το πλεονέκτημα αυτό από την 1 Ιανουαρίου 2008 και θα ισχύει για τους κατόχους και των τριών πιστοποιητικών. Το πλεονέκτημα αυτό σημαίνει ότι εφόσον μετά από την ανάλυση κινδύνου το τελωνείο επιλέξει για περαιτέρω έλεγχο εμπορεύματα για τα οποία έχει κατατεθεί διασάφηση από εγκεκριμένο φορέα, τότε στα εμπορεύματα αυτά θα δοθεί προτεραιότητα σε σχέση με άλλα εμπορεύματα για τα οποία κατατέθηκε διασάφηση από μη εγκεκριμένο οικονομικό φορέα.
4. Επιλογή του τόπου ελέγχου (Άρθρο 14β, παράγραφος 4)
Ο εγκεκριμένος οικονομικός φορέας θα μπορεί να επωφελείται από το πλεονέκτημα αυτό από την 1 Ιανουαρίου 2008 και θα ισχύει για τους κατόχους και των τριών πιστοποιητικών. Το πλεονέκτημα αυτό σημαίνει ότι ο εγκεκριμένος φορέας μπορεί να ζητήσει ο τελωνειακός έλεγχος να διενεργηθεί σε μέρος όπου το κόστος και η καθυστέρηση θα είναι αρκετά μικρή για τον εγκεκριμένο. Ωστόσο αυτό το όφελος τελεί υπό την έγκριση των τελωνειακών αρχών.
5. Μειωμένο σύνολο στοιχείων για τις συνοπτικές διασαφήσεις (Άρθρο 14β, παράγραφος 3)
Ο εγκεκριμένος οικονομικός φορέας θα μπορεί να επωφελείται από το πλεονέκτημα αυτό από την 1 Ιουλίου 2009 και θα ισχύει για τους κατόχους του πιστοποιητικού ΑΕΟ- Ασφάλειας και Προστασίας και για τους κατόχους του πιστοποιητικού ΑΕΟ- Τελωνειακές Απλουστεύσεις/Ασφάλεια και Προστασία. Οι εισαγωγείς και εξαγωγείς που είναι εγκεκριμένοι φορείς δικαιούνται αυτομάτως να καταθέτουν συνοπτικές διασαφήσεις με μειωμένο σύνολο στοιχείων. Το μειωμένο σύνολο στοιχείων παρατίθεται στον Πίνακα 5 του Παραρτήματος 30Α του Κανονισμού1875/2006. Οι μεταφορείς, πράκτορες μεταφορών και εκτελωνιστές που είναι εγκεκριμένοι φορείς μπορούν να κάνουν χρήση αυτού του πλεονεκτήματος μόνον εφόσον οι πελάτες τους είναι κάτοχοι πιστοποιητικού ΑΕΟ-Ασφάλειας και Προστασίας ή πιστοποιητικού ΑΕΟ- Τελωνειακών Απλοποιήσεων/ Ασφάλειας και Προστασίας.
6. Γνωστοποίηση πριν από την άφιξη του εμπορεύματος (Άρθρο 14β, παράγραφος 2)
Ο εγκεκριμένος οικονομικός φορέας θα μπορεί να επωφελείται από το πλεονέκτημα αυτό από την 1 Ιουλίου 2009 και θα ισχύει για τους κατόχους του πιστοποιητικού ΑΕΟ- Ασφάλειας και Προστασίας και για τους κατόχους του πιστοποιητικού ΑΕΟ- Τελωνειακές Απλουστεύσεις/Ασφάλεια και Προστασία. Όταν το αποτέλεσμα της ανάλυσης κινδύνου που έχει διενεργηθεί υποδεικνύει ότι το εμπόρευμα για το οποίο έχει κατατεθεί συνοπτική διασάφηση από εγκεκριμένο φορέα πρέπει να ελεγχθεί περαιτέρω, τότε το τελωνείο μπορεί, πριν από την άφιξη/αναχώρηση των εμπορευμάτων από το τελωνειακό έδαφος της Κοινότητας, να γνωστοποιήσει στον εγκεκριμένο φορέα τον επικείμενο έλεγχο. Η γνωστοποίηση αυτή θα γίνεται μόνο όταν δεν διακυβεύεται το αποτέλεσμα του ελέγχου. Ωστόσο, επισημαίνεται, ότι οι τελωνειακές αρχές μπορούν να προχωρήσουν στον φυσικό έλεγχο των εμπορευμάτων χωρίς την γνωστοποίηση στον εγκεκριμένο φορέα.
7. Αμοιβαία αναγνώριση στο πλαίσιο μελλοντικών διμερών συμφωνιών μεταξύ της Ευρωπαϊκής Ένωσης και τρίτων χωρών
Στόχος της Κοινότητας είναι η αμοιβαία αναγνώριση του Πιστοποιητικού ΑΕΟ-Ασφάλεια και Προστασία σε όλες τις χώρες που εφαρμόζουν πρόγραμμα παρόμοιο με αυτό του Εγκεκριμένου Οικονομικού Φορέα. Συνεπώς ένας Κοινοτικός εγκεκριμένος φορέας σε θέματα ασφάλειας και προστασίας θα μπορεί έχει τα ίδια οφέλη στις τρίτες χώρες με τους εγκεκριμένους φορείς που είναι εγκατεστημένοι στις χώρες αυτές. Επίσης ο εγκεκριμένος φορέας ενδέχεται να μην είναι υποχρεωμένος να υποβάλλει εκ νέου αίτηση προκειμένου να αποκτήσει την ιδιότητα του εγκεκριμένου στην τρίτη χώρα, επειδή το κοινοτικό πιστοποιητικό θα αναγνωρίζεται από την εν λόγω Τρίτη χώρα.
8. Έμμεσα Οφέλη
Κάθε εγκεκριμένος οικονομικός φορέας θα μπορεί να έχει οφέλη τα οποία δεν άπτονται άμεσα με τις τελωνειακές πτυχές των συναλλαγών του. Πιο συγκεκριμένα οι επενδύσεις που θα πραγματοποιήσουν οι οικονομικοί φορείς στα θέματα της ασφάλειας και της προστασίας μπορούν να αποδώσουν θετικά αποτελέσματα στους τομείς όπως:
- Περιορισμός των κλοπών και των απωλειών
- Μείωση των καθυστερήσεων στις αποστολές εμπορευμάτων
- Βελτίωση του προγραμματισμού
- Ενεργή συμμετοχή των υπαλλήλων
- Μείωση του κόστους των ελέγχων των προμηθευτών
- Μείωση των προβλημάτων μέσω του έγκαιρου εντοπισμού τους από τους υπαλλήλους
9. Αναγνώριση του Εγκεκριμένου Οικονομικού Φορέα ως ασφαλούς επιχειρηματικού εταίρου
Οι εγκεκριμένοι οικονομικοί φορείς που πληρούν τα κριτήρια ασφάλειας και προστασίας θα θεωρούνται ασφαλείς εταίροι στην εφοδιαστική αλυσίδα. Αυτό θα έχει ως συνέπεια ο εγκεκριμένος οικονομικός φορέας να προτιμάται ως επιχειρηματικός εταίρος (έναντι άλλων φορέων που δεν είναι εγκεκριμένοι φορείς) από άλλους φορείς οι οποίοι αναζητούν νέους επιχειρηματικούς εταίρους.
Διαδικασία αίτησης για την χορήγηση πιστοποιητικού ΑΕΟ (Κανονισμός 1875/2006 άρθρα 14ιβ, 14ιγ, 14ιδ, 14ιε, 14ιστ)
Η αίτηση για τη χορήγηση του πιστοποιητικού ΑΕΟ υποβάλλεται γραπτώς ή σε ηλεκτρονική μορφή σύμφωνα με το υπόδειγμα του παραρτήματος 1Γ του κανονισμού 1875/2006.
Α. Πολυεθνικές, Θυγατρικές, Παραρτήματα Εταιρειών
Το πιστοποιητικό του εγκεκριμένου δεν χορηγείται σε ομίλους εταιρειών. Κάθε μία από τις εταιρείες στον όμιλο αποτελεί ξεχωριστό νομικό πρόσωπο συνεπώς στην περίπτωση μητρικής και θυγατρικών εταιριών θα πρέπει κάθε εταιρεία να υποβάλλει ξεχωριστά την αίτηση για την χορήγηση του πιστοποιητικού. Στην περίπτωση παραρτήματος εταιρίας δεν χρειάζεται ξεχωριστή αίτηση γιατί το παράρτημα δεν αποτελεί ξεχωριστό νομικό πρόσωπο. .
Β. Που κατατίθεται η αίτηση για την χορήγηση του πιστοποιητικού.
Η αρμόδια τελωνειακή αρχή στην οποία θα κατατεθεί η αίτηση προσδιορίζεται στο άρθρο 14δ του Καν.1875/2006. Η αίτηση θα πρέπει να κατατίθεται στην τελωνειακή αρχή του Κράτους Μέλους που έχει την καλύτερη δυνατή γνώση για τις τελωνειακές δραστηριότητες του αιτούντος, δηλαδή όπου πληρούνται ταυτόχρονα οι παρακάτω προϋποθέσεις:
. Όπου τηρείται το αρχείο με τα τελωνειακά παραστατικά ή εφόσον υπάρχει η δυνατότητα όπου υπάρχει πρόσβαση από την τελωνειακή υπηρεσία στο μηχανογραφικό σύστημα του αιτούντος με τις κύριες λογιστικές καταχωρίσεις
. Όπου λαμβάνουν χώρα οι τελωνειακές δραστηριότητες Στην χώρα μας η αρμόδια τελωνειακή αρχή θα προσδιορισθεί με σχετική ΑΥΟΟ.
Γ. Άμεσος έλεγχος της αίτησης
Η αίτηση δεν θα πρέπει να γίνεται αποδεκτή όταν συντρέχει μία από τις ακόλουθες περιπτώσεις:
- η αίτηση δεν έχει κατατεθεί σύμφωνα με το υπόδειγμα του παραρτήματος 1Γ του κανονισμού 1875/2006
- η αίτηση δεν έχει κατατεθεί στην αρμόδια τελωνειακή αρχή
- η αίτηση κατατίθεται πριν από την παρέλευση τριών ετών από την ανάκληση του πιστοποιητικού που είχε χορηγηθεί στον αιτούντα
- αν ο αιτών έχει καταδικασθεί για σοβαρό ποινικό αδίκημα που συνδέεται με την οικονομική του δραστηριότητα
- αν ο αιτών τελεί υπό διαδικασία πτώχευσης κατά τον χρόνο υποβολής της αίτησης
- αν ο νόμιμος αντιπρόσωπος του αιτούντος σε τελωνειακά θέματα έχει καταδικασθεί για σοβαρό ποινικό αδίκημα σχετικό με παράβαση της τελωνειακής νομοθεσίας και συνδεόμενο με την δραστηριότητά του ως νόμιμου αντιπροσώπου
Έκδοση των πιστοποιητικών του εγκεκριμένου φορέα (Κανονισμός 1875/2006 άρθρα 14ιβ, 14ιγ, 14ιδ,14ιε, 14ιστ)
Εφόσον η αίτηση γίνει αποδεκτή από την Τελωνειακή Αρχή εξετάζονται τα κριτήρια χορήγησης του πιστοποιητικού. Εφόσον πληρούνται χορηγείται το πιστοποιητικό του εγκεκριμένου οικονομικού φορέα το οποίο αρχίζει να ισχύει από την δέκατη ημέρα μετά την ημερομηνία έκδοσης. Το πιστοποιητικό ΑΕΟ αναγνωρίζεται σε όλα τα Κράτη
Μέλη ενώ η διάρκεια ισχύος του είναι απεριόριστη. Στην περίπτωση όπου διαπιστώνεται κατά το στάδιο της εξέτασης ότι κάποια από τα κριτήρια δεν πληρούνται από τον οικονομικό φορέα, η αίτηση απορρίπτεται και η αρμόδια τελωνειακή αρχή ενημερώνει την εταιρία για το σκεπτικό απόρριψης της αίτησης.
Στην χώρα μας, η αρμόδια τελωνειακή αρχή που θα καθορισθεί για την αποδοχή της αίτησης ενός υποψήφιου εγκεκριμένου οικονομικού φορέα θα είναι και η αρμόδια αρχή έκδοσης των πιστοποιητικών.
Αναστολή της ιδιότητας του εγκεκριμένου (Κανονισμός 1875/2006 άρθρα 14ιη, 14ιθ, 14κ,14κα)
Η ιδιότητα του εγκεκριμένου είναι δυνατόν να ανακληθεί από τις τελωνειακές αρχές στην περίπτωση που οι τελωνειακές αρχές έχουν επαρκείς λόγους να πιστεύουν ότι ο οικονομικός φορέας έχει διαπράξει πράξη η οποία υπόκειται σε ποινική δίωξη και άπτεται της τελωνειακής νομοθεσίας ή όταν διαπιστώνεται μη συμμόρφωση του εγκεκριμένου οικονομικού φορέα με τα κριτήρια χορήγησης του πιστοποιητικού ΑΕΟ.
Η αναστολή της ιδιότητας του εγκεκριμένου οικονομικού φορέα είτε λαμβάνει χώρα άμεσα όταν αυτό επιβάλλεται λόγω της σοβαρότητας της απειλής είτε δίνεται στην εταιρεία ένα εύλογο χρονικό περιθώριο ( 30 ημερολογιακές ημέρες) για την τακτοποίηση των κριτηρίων χορήγησης του πιστοποιητικού. Εάν ο οικονομικός φορέας δεν καταφέρει να τακτοποιήσει τα κριτήρια χορήγησης εντός των 30 ημερολογιακών ημερών η ιδιότητα του εγκεκριμένου οικονομικού φορέα αναστέλλεται για 30 ημερολογιακές ημέρες. Όταν ο φορέας δεν είναι σε θέση να τακτοποιήσει την κατάσταση στο προαναφερθέν διάστημα αλλά προσκομίσει αποδείξεις ότι χρειάζεται επιπλέον χρόνο για την διόρθωση της κατάστασης, τότε η τελωνειακή αρχή χορηγεί επιπλέον 30 ημερολογιακές ημέρες αναστολής. Στην περίπτωση όπου ο κάτοχος του πιστοποιητικού έχει διαπράξει πράξη που υπόκειται σε ποινική δίωξη η αναστολή της ιδιότητάς του διαρκεί όσο το διάστημα της δικαστικής διαδικασίας.
Εάν ο εγκεκριμένος οικονομικός φορέας αποτύχει να διορθώσει την κατάσταση εντός των ανωτέρω προθεσμιών, το πιστοποιητικό ανακαλείται. Στην αντίθετη περίπτωση (όταν ο εγκεκριμένος οικονομικός φορέας πληροί ξανά τα κριτήρια χορήγησης του πιστοποιητικού) η αναστολή ανακαλείται.
Ανάκληση της ιδιότητας του εγκεκριμένου (Κανονισμός 1875/2006 άρθρο 14κβ)
Το πιστοποιητικό του εγκεκριμένου οικονομικού φορέα ανακαλείται στις ακόλουθες περιπτώσεις:
A) Όταν έχουν διαπραχθεί σοβαρές παραβάσεις που σχετίζονται με την τελωνειακή νομοθεσία.
B) Όταν ο εγκεκριμένος οικονομικός φορέας δεν έχει λάβει τα αναγκαία μέτρα κατά την διάρκεια της περιόδου αναστολής
Γ) κατόπιν αιτήσεως του εγκεκριμένου οικονομικού φορέα.
Ερωτηματολόγιο αυτο-αξιολόγησης των υποψήφιων εγκεκριμένων φορέων
Η Κοινότητα σε συνεργασία με τα Κράτη Μέλη προέβη στην σύνταξη ενός ερωτηματολογίου που έχει ως σκοπό να βοηθήσει του υποψήφιους εγκεκριμένους οικονομικούς φορείς να αξιολογήσουν την εταιρία τους προκειμένου να διαπιστώσουν εάν πληρούν τα κριτήρια χορήγησης ενός πιστοποιητικού ΑΕΟ. Το ερωτηματολόγιο αυτό αποτελεί μία προσπάθεια αναγνώρισης των ενδεχόμενων κινδύνων και απειλών που αντιμετωπίζει η εταιρία εντός της εφοδιαστικής αλυσίδας που δραστηριοποιείται καθώς και των μέτρων που είναι δυνατόν να λάβει προκειμένου να βελτιώσει την κατάστασή της και να ελαχιστοποιήσει τους κινδύνους. Συνιστάται πριν από την κατάθεση της αίτησης ο υποψήφιος εγκεκριμένος οικονομικός φορέας να καταθέτει συμπληρωμένο το ερωτηματολόγιο αυτό-αξιολόγησης.
Στην περίπτωση ομίλου εταιρειών όταν όλες οι θυγατρικές εταιρείες του ομίλου εφαρμόζουν τις ίδιες διαδικασίες και τα ίδια πρότυπα όσον αφορά τις τελωνειακές τους δραστηριότητες το ερωτηματολόγιο αυτό-αξιολόγησης που καλείται να συμπληρώσει η εταιρία μπορεί να συμπληρωθεί από την μητρική εταιρία για λογαριασμό όλων των εταιριών του ομίλου. Στην περίπτωση αυτή, η αρμόδια τελωνειακή αρχή θα δεχθεί ένα συμπληρωμένο ερωτηματολόγιο, αλλά τόσες αιτήσεις όσες εταιρίες του ομιλούν επιθυμούν να τους χορηγηθεί το πιστοποιητικό του εγκεκριμένου.